Cá Koi: đặc điểm, cách nuôi, chăm sóc và giá từng loại Update 04/2024

Cá koi được mệnh danh là Quốc Ngư của Nhật Bản còn được gọi là Cá chép Nishikigoi (錦鯉) với các màu sắc rực rỡ, có ý nghĩa phong thủy mang lại may mắn được nhiều người dân Việt Nam và thế giới yêu thích. Đây cũng là loài cá cực kì đắt tiền, trải qua hàng ngàn năm được thuần hóa, lai tạo, nhân giống mà loài cá này càng ra nhiều loại giá trị cao. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về loại cá thường được nuôi trong hồ thủy sinh này này. Hãy cùng vaat.org.au tìm hiểu ngay đăc điểm, cách nuôi và chăm sóc nhé.

Cá Koi là gì?

Được xem là Quốc Ngư của Nhật Bản, cá Koi hay còn được biết đến là cá chép Nhật thuộc họ cá Chép, có nguồn gốc từ Trung Á. Được biết đến đầu tiên ở Trung Quốc, tuy nhiên, đến năm 1914 nhằm tôn vinh vị thái tử Hirohito Nhật Bản đã tổ chức triển lãm cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và Niigata. Và từ đấy, cá Koi được biết đến đến rộng rãi hơn.

: Cá Koi: đặc điểm, cách nuôi, chăm sóc và giá từng loại Update 04/2024

Ngày nay, cá Koi vẫn rất phổ biến tại Trung Quốc và Nhật Bản với khoảng hơn 100 loài khác nhau. Và được yêu thích rộng rãi của nhiều quốc gia khác.

Cá Koi có đến khoảng hơn 100 giống khác nhau, tuy nhiên đều mang những đặc điểm chung về hình thái sau:

• Thường có thân hình đẹp, màu sắc đa dạng nên thích hợp sử dụng để trang trí bể cá  cảnh trong nhà.
• Có thể tăng trưởng từ 50 – 150mm mỗi năm, tuổi thọ cá Koi trung bình từ 25 – 35 năm. Tuy nhiên có những trường hợp nuôi cá Koi ao thì có thể lên đến hơn 200 tuổi.
• Có vảy và đầu hơi gù, có vây ở ngực, lưng, bụng và đuôi cá.

Đặc điểm cá koi

Đối với mỗi giống khi tuổi tác mà môi trường thay đổi cũng sẽ ảnh hưởng đến màu sắc và kích thước cá. Chính vì thế bạn cần biết về đặc điểm tập tính sinh trưởng của cá:

Tập tính ăn uống

Koi là loài cá ăn tạo, tuy nhiên vì là dòng cá cao cấp nên thức ăn cũng cần đảm bảo vệ sinh:

• Đối với cá Koi con: thức ăn bằng sinh vật phù du, bột đậu nành pha loãng, bobo,…
• Đối với Koi đã cứng cáp: sử dụng động vật tầng đáy như giun, loăng quăng, ốc, ấu trùng sinh sống ở hồ,…
• Cá trưởng thành: có thể ăn thực phẩm như cám, bã đậu, thóc lép, thức ăn dạng viên đã chế biến sẵn.

Dù ăn tạp, nhưng bạn cũng không nên cho cá Koi ăn quá nhiều vì ảnh hưởng đến hình dáng và màu sắc của cá sau này.

Tập tính sinh sản

Cá Koi có thể đẻ sau 2 – 3 năm tuổi, thường để vào ban ngày và đẻ được từ 150 – 200 nghìn trứng tùy vào môi trường và điều kiện sinh sống của cá.

Cá là động vật thụ tinh ngoài nên sau khi cá đẻ xong thì cá đực sẽ bơi theo sau và thụ tinh lên trứng. Sau từ 40 – 50 giờ thì trứng nở.

Ý nghĩa cá Koi phong thủy

Được xem là “Quốc Ngư” của đất nước mặt trời mọc, cá Koi không chỉ mang một vẻ đẹp sang trọng, kiêu sa mà còn có ý nghĩa phong thủy sâu sắc mang lại may mắn.

Trong phong thủy, Koi được coi là vật cát tường có khả năng hội tụ những luồng sinh khí tự nhiên, đem đến may mắn dành cho gia chủ. Ngoài ra, nên nuôi 6 con cá Koi, vì số 6 đại diện cho hành Kim (Kim sinh Thủy) giúp sinh ra nhiều tài lộc.

Chính vì thế mà cá Koi có khả năng thúc đẩy tài chính, mang đến những phát tài, thích hợp dành cho doanh nghiệp nên thích hợp để nuôi ở phòng làm việc.

Các dòng cá Koi đẹp nhất

Trên thị trường hiện nay Koi được chia thành 3 dòng chính: cá Koi Nhật Bản, cá Koi lai và cá Koi Việt Nam. Mỗi loài đều có những đặc điểm màu sắc, hình thái riêng biệt. Và hãy cùng mình khám phá ngay dưới đây.

Trên thị trường có khoảng hơn 100 loài cá Koi giống khác nhau, dưới đây là các dòng cá Koi phổ biến nhất:

Koi Kohaku

Đây là dòng cá cảnh Nhật bản phổ biến nhất, nổi bật với những khoang màu trắng và đỏ. Trên phần đầu cá Kohaku đều xuất hiện những đường hoa văn truyền thống và những khoang lớn hình chữ U.

Theo như đáng giá thì những con cá có khoang đỏ lớn trên thân thì giá càng cao và được nhiều người yêu thích.

Koi Shiro Utsuri

Koi Shiro Utsuri là một trong những dòng cá Nhật truyền thống và lâu đời. Dòng cá Koi này có thân hình màu trắng đen như những bức tranh thủy mặc nguyên sơ được vẽ bằng mực đen.

Chính vì thế, Shiro Utsuri được những ẩn sĩ, những tầng lớp nho sĩ ưa chuộng bởi những nét tao nhã, thanh thoát mà nó toát lên.

Koi Bekko

Bekko là dòng cá chép Koi Nhật Bản có hình dạng gần giống với cá Utsur, với vẩy đục, không có ánh kim và có 3 màu chính: trắng – đen, đỏ – đen và vàng – đen. Cá Koi bekko nổi bật với những vệt đen sumi, mắt to nên được nhiều người yêu thích.

Cá Showa Sanshoku

Là giống cá được phát triển từ nền tảng Kohaku vào năm 1927. Tuy nhiên, Showa Sanshoku có những phần sumi (màu đen) chiếm diện tích lớn, lan rộng trên đầu cá. Để phân biệt cá Koi Showa và Sanke thì chỉ cần xem phần sumi ở đầu: cá Showa thì có còn Snake thì không.

Koi Taisho Sanke

Taisho Sanke là dòng cá lai tạo từ giống cá Kohaku với sự pha trộn của 3 màu là trắng, đỏ và đen. Người ra thường đánh giá vẻ đẹp của cá Koi Taisho Sanke qua Shiroji (màu trắng) trên thân cá, nếu màu trắng càng sạch thì càng có giá trị.

Koi Asagi

Koi Asagi là dòng cá Nhật có lịch sử lâu đời nhất, là loài xuất hiện đầu tiên ở Nhật Bản từ khoảng 160 năm trước. Dòng cá này có phần lưng nổi bật với các lớp vải xám bạc nổi bật trên nền trắng, phần đầu cá màu trắng và vây, bụng, 2 bên hông sẽ có màu đỏ.

: 20 các loài chim cảnh nhỏ thường nuôi trong nhà ở Việt Nam Update 04/2024

Cá Koi Asagi còn đem đến những tinh hoa năng lượng sinh khí, tượng trưng cho sự bình an và yên ấm trong gia đình nên còn được mệnh danh là “cá chép Ngũ Phúc”.

Cá Benigoi

Koi Benigoi hay Koi mud pond là dòng cá có thân màu đỏ đậm, cảy cá óng ánh, có hình thuôn dài và đầu cá hơi gù. Cá Koi Benigoi dễ sống, có khả năng thích nghi với môi trường cao.

Cá Chagoi

Koi Chagoi là dòng cá được nuôi phổ biến, được xem là thủ lĩnh của đàn cá nhờ sức sống khỏe và bơi nhanh. Cá Koi Chagoi có màu đơn sắc, không có ánh kim, có phần ngực vây và đuôi khá dày, cứng.

Cá Tancho

Tancho là giống cá Koi nổi bật với chấm đỏ tròn nằm chính giữ  trung tâm của đầu cá. Tancho gồm có 3 loài là Tancho – kohaku, Tancho – Sanke và Tancho – Showa. Trên phần thân có vảy đục và vây lộ rõ, đầu hơi gù.

Ở Nhật, đây là loài cá được xem là “cốt cách nhà quan” bởi tượng trưng cho vẻ đẹp của đất nước mặt trời mọc nên được những bậc quan chức nhân sĩ ưa chuộng.

Koi Ghosiki

Dòng cá này có nền trắng, mắt lưới có màu xanh và đen. Trên thân cá có những đốm màu đỏ như Kohaku và nếu thả cá vào nước lạnh thì màu của nó sẽ được lộ rõ hơn.

Koi Hikarimuji

Cá Hikarimuji hay cá Koi Hikarimono là dòng cá Koi mini trơn với vảy kim loại đơn sắc 1 màu duy nhất.

Koi Hikarimoyo

Hikarimoyo là dòng cá Koi Nhật Bản lai tạo nên, với những đường vảy kim loại sáng bóng và vây có màu trắng hoặc cam.

Cá Hikari Utsuri

Đây là dòng cá được lai tạo từ cá Koi Utsuri có lớp vảy ánh kim. Hikari Utsuri bao gồm 3 loài chính là Shiro Utsuri (màu trắng đen), Hi Utsuri có màu đỏ đen và Ki Utsuri có màu vàng đen (đây cũng là loài hiếm nhất.

Cá Shusui

Koi Shusui là dòng lai tạo từ giống cá  Koi Asagi, thuộc nhóm cá Koi da trơn với đường vệt màu đỏ và đen nổi bật trên nền trắng. Các mảng vằn đối xứng dọc lưng đều đuôi dày và bóng.

Cá Koi Bướm

Có tên khoa học là Assorted Butterfly Koi- Cyprinus carpio, là dòng cá Koi được đánh giá cao nhất. Cá chép Koi bướm nổi bật với đường vây uyển chuyển, rực rỡ như những cánh bướm đang bơi lội. Và đây là dòng cá Koi không đồng màu mà sẽ có màu pha trộn lẫn nhau.

Koi Goromo

Goromo là dòng cá với đường nét hoa văn trên thân có nền màu trắng hoặc trắng sữa, xen lẫn với đường vây cá màu đỏ hoặc đỏ đen.

Koi Karashi

Đây là loài cá được ưa chuộng hiện nay, là dòng da trơn có màu vàng nhạt hoặc vàng đậm toàn thân.

Cá Ginrin

Cá Koi Ginrin nổi bật với màu đỏ và trắng trên thân, điểm xuyết nhờ vào những vảy ánh kim. Đây là dòng cá Koi có thân tròn, gọn dần về phần đuôi và phần đầu hơi gù.

Phân biệt cá Koi thuần chủng và Koi lai

Quả thực, cá Koi được lai tạo thành nhiều giống loài khác nhau. Và để tránh mua phải dòng cá kém chất lượng thì hãy tham khảo ngay dưới đây:

Cách lựa chọn cá Koi đẹp

Chính vì những đặc điểm sinh trưởng và ý nghĩa phong thủy ở trên nên cá Koi được rất nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, làm sao để chọn được đẹp, sinh trưởng khỏe mạnh thì hãy tham khảo ngay dưới đây:

• Không nên chọn kích thước cá quá lớn: Đối với những gia đình nuôi bể cá Koi thì không nên chọn kích thước cá quá lớn so với bể, nên chọn cá có chiều dài từ 10 – 20cm.
• Chọn cá có màu sắc sáng: Nên chọn dòng cá Koi có hoa văn rõ ràng, vây không bị xỉn màu, đường nét rõ vì đây là cá Koi thuần chủng có sức sống tốt.
• Nên chọn cá có cơ thể thẳng, đối xứng và bề mặt cơ thể không bị trầy xước.
• Lựa chọn con cá khỏe mạnh tự nhiên, bơi khỏe và bơi tốt.
• Lựa chọn địa chỉ mua uy tín, chất lượng.

Phương pháp nhân giống

Koi sau khi nuôi từ 2 – 3 năm tuổi thì sẽ đẻ trứng (từ 150 – 200 nghìn trứng/mỗi lần đẻ), trứng thường bám vào các cây thủy sinh trong bể để có thể sinh trưởng và nở thành con. Dưới đây là phương pháp nhân giống mà bạn nên biết:

Chọn cá bố mẹ

Đối với môi trường nuôi thì nên áp dụng diện tích ao 500 – 1000m2, độ sâu từ 1.2 – 1.5m, mật độ cá từ 20 – 25 con/100m2  và tỉ lệ đực cái là 1:2 hoặc 1:3.

Khi chọn cá nên chọn cá thuần chủng, không nên lấy cả giống đực và cái trong cùng 1 lứa mà nên thay đổi con đực hoặc cái.

Chế độ dinh dưỡng sinh sản

• Thức ăn: Nên sử dụng cám có từ 35 – 40% đạm, sử dụng phân chuồng ủ hoai để bón định kỳ tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho cá.
• Lượng thức ăn: Từ 5 – 7% tổng trọng lượng đàn, có thể thay đổi tùy vào điều kiện môi trường và sức khỏe của đàn cá.
• Cải tạo ao trước khi thả giống: Cá giống trước khi thả cần được cải tạo bằng cách gây nuôi động vật đáy để làm nguồn thức ăn cho cá. Thường xuyên bón phân gây màu định kỳ từ 1 – 2 tháng/lần.

Chuẩn bị giá thể

: Hệ sinh thái là gì? Vai trò của hệ sinh thái rừng trong môi trường thiên nhiên Update 04/2024

Cá chép Koi Nhật Bản là dòng cá thụ tinh ngoài, trứng cá thường dính trên cây cỏ thủy sinh nên bạn cần chuẩn bị giá thể cho quá trình nhân giống. Bạn có thể chọn loại bèo lục bình, ngắt bớt phần lá và rễ già. Nên ngâm vào nước muối 5% để sát trùng và loại bỏ ký sinh trùng gây hại cho cá.

Mật độ tỉ lệ con đực tham gia sinh sản

Cá là dòng động vật thụ tinh ngoài nên cá đực sẽ góp phần vào trong quá trình sinh sản. Với mật độ 0.5 – 1kg cá cái/m2 thì tỉ lệ cá đực nên = 1.5/1 đến 2/1 để đảm bảo lượng trứng được thụ tinh đầy đủ.

Hoạt động sinh sản

Cá Koi sau khi được lựa chọn thì được đưa lên bể để đẻ trứng vào khoảng 4 – 5 giờ sáng. Dưới kích thích của môi trường nước mới thì cá sẽ đực sẽ vờn đuổi cá cá bên ngoài và chui vào ổ đẻ. Trong suốt quá trình sinh sản thì cá đực luon phải bám sát cá cái để hoàn tất quá trình sinh sản.

Nếu cá không sinh sản thì cần vớt giá thể ra vào khoảng 9 – 10 giờ hôm sau. Tiến hành hạ bớt nước, để cá phơi nắng trong hồn đế xế chiều thì cho thêm nước để kích thích cá đẻ.

Ấm trứng

Trong quá trình này thì thường xuyên cho nước chảy nhẹ hoặc thay một phần nước, thau trứng cần được sục khí liên tục và tránh ánh sáng trực tiếp của mặt trời.

Trứng thụ tinh sau khoảng 24 giờ thì sẽ thấy hai mắt đen li ti, trong gia đoạn cá mới nở sẽ dễ bị chết hàng loạt nếu bề mặt có váng hay thiếu oxy nên bạn cần lưu ý.

Cách nuôi cá Koi

Nhiệt độ, Ph và thức ăn

Mặc dù là dòng cá ăn tạp và có sức sinh trưởng cao nhưng bạn cũng cần lưu ý kỹ thuật nuôi cá Koi. Loại cá này thích hợp trong môi trường nước hơi kiềm, độ pH từ 7.2 – 7.3, yêu cầu lượng oxy hòa tan cao nên bạn cần bơm sục khí thường xuyên.

Nhiệt độ lý tưởng để cá sinh trưởng và phát triển là từ 20 – 25 độ C. Và nếu vào mùa đông nhiệt độ quá lạnh thì nên giảm lượng thức ăn đi.

Hồ cá Koi

Thiết kế hồ cá Koi có diện tích nhỏ nhất là 2m2, độ sâu khoảng 1.2 – 1.8m. Đặc biệt, thiết kế hồ nuôi cá Koi cũng cần phải phù hợp với tập tính thích nghi của cá theo thời tiết. Ví dụ vào mùa xuân và thu ấm áp cá sẽ có xu hướng bơi ra ngoài trời, còn mùa đông nhiệt độ thấp cần có phương pháp che chắn phù hợp hoặc đưa cá vào nhà. Thường xuyên vệ sinh, giữ cho hồ nước sạch và giữ nhiệt độ nước thích hợp.

Hồ cá Koi không thích hợp để trồng cây thủy sinh (chỉ sử dụng khi nhân giống) vì Koi có thói quen đào thức ăn là rêu, cỏ dưới đáy gây ô nhiễm nguồn nước. Vì thế mà bạn cần lưu ý.

Các tiêu chuẩn kỹ thuật, hệ thống bảo vệ mà hồ cá cần có, bao gồm: hệ thống lọc, hệ thống hút mặt, hệ thống hút đáy, hệ thống tạo dòng, hệ thống oxy, hệ thống UV,… nhằm giúp duy trì, tạo nguồn nước sạch, đảm bảo để cá sinh trưởng tốt hơn.

Đảm bảo lượng thức ăn phù hợp, thức ăn chất lượng, duy trì nguồn dinh dưỡng cho cá. Hạn chế để cá bị đói hay dư thừa thức ăn gây ảnh hưởng đến nguồn nước.

5 cách chăm sóc và chữa bệnh cho cá Koi

Mặc dù là loài cá dễ nuôi và phát triển trong điều kiện môi trường tự nhiên nhưng để có được một hồ cá chép Koi Việt Nam đẹp, tràn đầy sức sống thì bạn nên lưu ý để cá tránh mắc một số bệnh dưới đây:

Cá Koi bị bệnh nấm trắng

Nguyên nhân gây ra cá Koi bị nấm trắng là do vi khuẩn nấm multifiliis Ichthyopthirius và môi trường sống không tốt khiến cho cá dễ bị nhiễm bệnh. Cách điều trị là bạn có thể sử dụng Tetracyclin 500mg để bón vào nước hoặc sử dụng thuốc BRONTOX để đặc trị nấm trên Koi.

Và ngoài ra bạn cần phòng ngừa bằng cách điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp, hạn chế dư thừa làm ô nhiễm nguồn nước.

Cá Koi bơi lờ đờ

Nguyên nhân khiến cho cá Koi bơi lờ đờ, bỏ ăn và nổi đầu lên mặt nước là do lượng oxy hòa tan trong nước giảm, môi trường nước bị ô nhiễm hoặc do ký sinh trùng như Cryptobia, Chilodonella, Trichodina,… phát triển.

Để xử lý bạn có thể thay nước, cải thiện hệ thống lọc nước, điều chỉnh lượng thức ăn hoặc tiến hành cách ly và tắm cá bằng muối ăn với nồng độ 2 – 3% để loại bỏ hết ký sinh trùng mang.

Hồ cá Koi bị bọt

Hồ cá bị bọt sẽ khiến cho môi trường nước bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến quá trình sinh sản và phát triển của cá. Nguyên nhân chủ yếu là do do hệ thống lọc không đảm bảo, thường xuyên thừa thức ăn hoặc cá bị bệnh tuột nhớt.

Để xử lý tình trạng này thì bạn thay nước, sử dụng loại thức ăn chất lượng cao hoặc sử dụng thêm men vi sinh để bón cho hồ cá.

Cá Koi bị xuất huyết

Nguyên nhân là do vi khuẩn Aeromonas gây nên, để xử lý thì bạn có thể sử dụng thuốc potassium permanganate (thuốc tím) để điều trị bệnh. Bên cạnh đó bạn cần tuân thủ theo phương pháp phòng bệnh như thường xuyên vệ sinh môi trường nước, điều chỉnh lượng thức ăn và tăng cường Vitamin C để tăng sức đề kháng cho cá.

Cá Koi bị tróc vảy

Nguyen nhân khiến cho Koi bị tróc vảy là do vi khuẩn Epistylis gây ra (loại thực vật đơn bào, có kích thước nhỏ) và môi trường nước bị ô nhiễm. Để điều trị thì bạn nên sử dụng muối để tắm cho cá, đến khi cá khỏi hoặc vệ sinh nguồn nước, bể cá cảnh và điều chỉnh lại lượng thức ăn.

Giá cá Koi 2021

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều địa chỉ bán Koi với mức giá đa dạng. Và nhờ vào màu sắc, ý nghĩa phong thủy nên giá Koi khá cao so với cá cảnh thông thường khác. Dưới đây là giá từng loài Koi mà bạn có thể tham khảo:

Koi Nhật thuần chủng

Đối với dòng cá chép Koi Nhật Bản thuần chủng F0 thì có giá thành cao nhờ vào mảng màu, đường vân và sức khỏe tốt.

• Giá cá Koi Nhật từ 15cm: 1.300.000 – 1.400.000 đồng

Bên cạnh đó thì giá cá Koi F1 Nhật thuần chủng có giá rẻ hơn:

Koi Việt

So với cá Koi Nhật thì cá Koi Việt được bán với giá rẻ hơn. Dưới đây là bảng giá:

Lưu ý: Bảng giá trên chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi theo thời gian và địa điểm chọn mua.

Quả thực, cá Koi không chỉ đẹp, dễ nuôi mà còn mang đến ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Hy vọng với những thông tin ở trên thì bạn có thể chọn được cho mình các loại con cá chép cảnh ưng ý nhất nhé.

: Sustainable là gì? Cần làm gì để phát triển bền vững hệ sinh thái Update 04/2024