Đục thủy tinh thể là sự mờ đục hoặc khuyết tật trong thủy tinh thể của mắt. Giống như thấu kính của máy ảnh, thủy tinh thể của mắt là nơi tụ điểm của ánh sáng. Khi chó bị đục thủy tinh thể, tầm nhìn của chúng sẽ hẹp lại và tối dần. Đục thủy tinh thể có thể bắt đầu với kích cỡ nhỏ như đầu đinh ghim khiến cả chó (và chúng ta) không để ý đến, nhưng đục thủy tinh thể có thể phát triển ra khắp toàn độ thủy tinh thể gây ra mù lòa.
Mũi của chó thường là hoạt động như “người chỉ đường” linh hoạt, nhưng mắt của chúng lại quan trọng hơn cả. Duy trì sức khỏe của mắt là điều quan trọng giúp chó hạnh phúc và khỏe mạnh.
: Những Điều Bạn Cần Biết A-Z Về Đục Thủy Tinh Thể Ở Chó Update 04/2024
Đục thủy tinh thể ở chó là gì
Đục thủy tinh thể chỉ tình trạng đục tại thấu kính tinh thể của mắt (đục hoàn toàn hoặc đục một phần). Khi thủy tinh thể mắt (nằm ngay phía sau mống mắt) bị che khuất, ánh sáng truyền qua võng mạc sẽ bị ngăn lại, có thể dẫn đến mất thị lực.
Hầu hết các trường hợp đục thủy tinh thể đều do di truyền. Trên thực tế, Poodle mini, American cocker spaniel, mini schnauzer, golden retrievers, chó săn Boston, và husky Siberia đều dễ mắc bệnh đục thủy tinh thể.
Đục thủy tinh thế phát triển như thế nào?
Thủy tinh thể gồm có những tế bào chuyên biệt, các sợi hình thành từ protein. Đục thủy tinh thể xảy ra khi những tế bào hoặc sợi protein bị thiệt hại.
Tiểu đường ở chó có thể là nguyên nhân gây đục thủy tinh thể. Lượng đường trong máu cao khiến thay đổi sự trao đổi chất của tế bào trong thủy tinh thể và rất nhanh chóng dẫn đến chứng đục thủy tinh thể.
Nguyên nhân khác của chứng đục thủy tinh thể là gen di truyền ở chó.
Đục thủy tinh thể di truyền xảy ra rất thầm lặng ở những giống chó thuần chủng. Những giống chó Poodle, Cocker Spaniel, Siberian Husky, Yorkshire Terrier… khá dễ mắc chứng đục thủy tinh thể di truyền.
Đục thủy tinh thể di truyền có khuynh hướng phát triển ở chó từ khá sớm – khoảng từ 1 đến 5 tuổi.
Chó bị đục thủy tinh thể vẫn có thể nhìn thấy được?
Đa số các trường hợp chó bị đục thủy tinh thể vẫn có thể nhìn thấy được.
Đục thủy tinh thể mới phát che phủ ít hơn 15% bề mặt của thủy tinh thể, khá nhiều chó không chú ý đến vấn đề này và chúng ít khi trãi qua cuộc phẩu thuật để loại bỏ trong giai đoạn này.
Mặt khác, khi chứng đục thủy tinh thể đã “chín”, thủy tinh thể của chó sẽ bị che phủ hoàn toàn, chó sẽ có sự thay đổi về ánh sáng. Ở giai đoạn này, chó cần được phẩu thuật.
Đục thủy tinh thể có làm chó đau đớn?
Chó có thể mất phương hướng hoặc bối rối nếu đục thủy tinh thể phát triển quá nhanh, tuy nhiên thực tế, chứng đục thủy tinh thể không gây đau đớn gì cho chúng.
: Nguồn gốc, đặc điểm và cách chăm sóc chó Chow Chow Update 04/2024
Sẽ có một số triệu chứng điển hình đi kèm, như khó chịu hoặc không thoải mái. Khi cấu trúc protein trong thủy tinh thế thay đổi, cơ thể sẽ nhận định đây là chất lạ, gây ra các triệu chứng như tăng nhãn áp.
Làm cách nào để biết cho bị đục thủy tinh thể?
Để nhận diện chứng đục thủy tinh thể ở chó, hãy nhìn vào sắc trắng trong đồng tử của chúng. Khi bạn nhìn thấy lớp màn đục trong đồng tử, chó đã bị đục thủy tinh thể khá lâu.
Nếu chó khó khăn trong việc bắt thức ăn, hít ngửi thức ăn vặt thay vì nhìn thấy, hoặc không thể tha nhặt về như bình thường, chúng có thể đã bị đục thủy tinh thể.
Đa số chó bị đục thủy tinh thể bởi bệnh tiểu đường, bạn có thể thấy chó sẽ va chạm vào đồ vật vào ban đêm.
Đục thủy tinh thể ở chó: điều trị và ngăn ngừa
Đục thủy tinh thể sẽ không tự chữa khỏi, chó cần phải được phẩu thuật để điều trị. Nếu bạn nghi ngờ chó bị đục thủy tinh thể, hãy tham khảo bác sĩ thú y chuyên khoa mắt để tìm được phương pháp điều trị tốt nhất. Ngoài ra, bổ sung Omega-3, axit béo có trong dầu cá giúp hỗ trợ sức khỏe mắt, tim mạch, xương khớp…
Cơ chế hình thành bệnh đục thủy tinh thể ở chó
Bình thường ống kính trong mắt được duy trì ở tình trạng cân bằng với tỉ lệ 66% nước và 33% protein. Khi hệ thống cơ sinh học trong ống kính bị hư hỏng, hệ thống bơm này bắt đầu thất bại trong việc giữ cân bằng. Nước di chuyển vào trong ống kính với một tỉ lệ nhiều hơn bình thường. Dẫn đến tỷ lệ hòa tan protein tăng vượt mức.
Những thay đổi này dẫn đến sự sai sót trong cơ chế vận hành và khiến cho ống kính bị đục mờ dần, từ đó đục thủy tinh thể ở mắt được hình thành.
Giai đoạn phát triển bệnh lý ở chó
Giống như con người, đục thủy tinh thể chó tồn tại ở hai dạng – bệnh nguyên phát và thứ phát. Trong trường hợp đầu tiên, nguyên nhân là bệnh lý bẩm sinh liên quan đến di truyền. Bệnh có thể xảy ra do nhiễm trùng bào thai bên trong tử cung, chấn thương, tổn thương độc hại trong quá trình hình thành ống kính. Dạng bệnh này lan sang cả hai mắt và có sự phát triển đối xứng ở cả hai bên.
Các hình thức chính của bệnh lý bao gồm đục thủy tinh thể già. Bệnh có nhiều giai đoạn phát triển:
- Giai đoạn ban đầu dài, nó có thể kéo dài hơn một năm. Y học thú y hiện đại có phương pháp chẩn đoán sớm bệnh đục thủy tinh thể ở động vật. Liệu pháp kịp thời có thể làm chậm sự phát triển của nó và ngăn chặn sự chuyển sang giai đoạn tiếp theo. Nhưng, thật không may, nó rất hiếm khi xảy ra.
- Đục thủy tinh thể chưa trưởng thành – diện tích đục tăng, thị lực của thú cưng giảm. Bác sĩ thú y không khuyên bạn nên phẫu thuật trong giai đoạn này.
- Đục thủy tinh thể trưởng thành – chẩn đoán đơn giản hơn. Thị lực của thú cưng bị suy giảm nghiêm trọng và con vật phải trải qua phẫu thuật.
- Đục thủy tinh thể quá mức là một điều kiện trong đó loại bỏ khẩn cấp là cần thiết.
Ngoài ra còn có một bệnh thứ phát sinh và phát triển dựa trên nền tảng của các tình trạng bệnh lý khác nhau, ví dụ, các bệnh về hệ thống miễn dịch, bệnh tiểu đường. Dạng đục thủy tinh thể này ít phổ biến hơn, nhưng khó điều trị hơn nhiều.
Triệu chứng và các dạng bệnh
Các triệu chứng của bệnh thường liên quan đến mức độ suy giảm thị lực. Ví dụ, chó có độ mờ đục dưới 30%, biểu hiện ít hoặc không có triệu chứng, trong khi những chú chó có độ mờ đục hơn 60% ở thủy tinh thể có thể bị mất thị lực hoặc gặp khó khăn khi nhìn trong các khu vực thiếu sáng.
Ngoài ra, nếu chó bị bệnh đục thủy tinh thể do đái tháo đường, bạn cũng có thể quan sát thấy chó hay khát nước, tăng tần suất đi tiểu và giảm cân đi kèm với các triệu chứng suy giảm thị lực.
Nguyên nhân
Mặc dù hầu hết các trường hợp đục thủy tinh thể là do di truyền, dưới đây là các nguyên nhân khác và các yếu tố nguy cơ liên quan đến tình trạng này:
- Đái tháo đường
- Tuổi già
- Điện giật
- Viêm uvea mắt (viêm màng bồ đào )
- Mức canxi thấp bất thường trong máu (giảm canxi máu)
- Tiếp xúc với chất phóng xạ hoặc chất độc (ví dụ: dinitrophenol, naphthalene)
: Top 7 giống chó tai dài được yêu thích nhất hiện nay. Update 04/2024
Do di truyền và dị tật bẩm sinh. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất và thường diễn ra ở mọi lứa tuổi.
Đục thủy tinh thể phát triển do bệnh tật:
- Bệnh tiểu đường: bệnh có thể phát triển vô cùng nhanh chóng và ảnh hưởng đến cả 2 mắt. 75% chó mắc bệnh tiểu đường thường có xu hướng bị đục thuỷ tinh thể.
- Viêm uvea của mắt hay còn gọi là viêm màng bồ đào, thoái hoá võng mạc.
Do các chấn thương ở mắt, do tai nạn. Hoặc các vật sắc nhọn thâm nhập làm hỏng ống kính khiến cho đục thủy tinh thể phát triển. Những trường hợp này thường chỉ xảy ra ở một mắt của chó.
Chẩn đoán
Nếu bạn quan sát thấy có vẩn đục trong một hoặc cả hai mắt của chó, bạn nên mang chó đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức. Tại đó, bác sĩ sẽ yêu cầu cung cấp hồ sơ toàn diện về sức khỏe của con chó, bao gồm các triệu chứng khởi phát và nguyên nhân, những sự cố có thể có thể dẫn đến vấn đề mắt. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện khám sức khỏe toàn diện, tập trung vào mắt và vùng mắt, để xác định mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Các xét nghiệm chẩn đoán thường quy, như công thức máu toàn bộ, xét nghiệm sinh hóa và phân tích nước tiểu, có thể được tiến hành. Tuy nhiên, kết quả của các xét nghiệm này thường không đặc thù trừ khi đục thủy tinh thể do một bệnh khác như đái tháo đường hoặc hạ canxi máu. Siêu âm hoặc electroretinography (đo lường các phản ứng điện của các tế bào có trong võng mạc) là hai hình thức kiểm tra chẩn đoán tiên tiến giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh và có thể xác nhận liệu có cần phẫu thuật để chữa trị đục thủy tinh thể không.
Điều trị
Nếu bác sĩ khuyến cáo phẫu thuật, đừng chậm trễ việc cho chó phẫu thuật. Đục thủy tinh thể là một loại rối loạn mà nếu không được điều trị nhanh chóng, có thể dẫn đến mù lòa ở một hoặc cả hai mắt của chó. Đặc biệt với các trường hợp mắc bệnh đục thủy tinh thể do đái tháo đường, vì bệnh tiến triển rất nhanh ở chó. Tuy nhiên, phẫu thuật thường không được khuyến cáo cho những chú chó mắc đục thủy tinh thể không di truyền.
Một kỹ thuật phẫu thuật đục thủy tinh thể hiện đại, phacoemulsification, nhũ tương hóa thủy tinh thể bằng một thiết bị cầm tay siêu âm. Khi thủy tinh thể được nhũ tương hoá và hút ra, chất lỏng trong mắt được thay thế bằng dung dịch muối cân bằng. Ngoài ra, để ngăn ngừa viễn thị, một thấu kính nội nhãn có thể được cấy ghép trong khi phẫu thuật. Phương pháp phacoemulsification đã đạt hơn 90% tỷ lệ thành công ở chó.
Chăm sóc
Khả năng tiến triển của bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra đục thủy tinh thể, vị trí của đục thủy tinh thể và tuổi của chó. Nếu chó của bạn đã trải qua phẫu thuật để điều trị đục thủy tinh thể, nó có thể cần một khoảng thời gian để phục hồi trong bệnh viện. Khi về nhà, bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn các chế phẩm nhãn khoa được sử dụng cho mắt của chó trong vài tuần.
Phòng bệnh đục thủy tinh thể ở chó
Đối với bệnh đục thuỷ tinh thể việc phòng bệnh gặp phải rất nhiều khó khăn do các nguyên nhân khởi phát của bệnh là cực kì phức tạp, nhưng đây lại là việc rất quan trọng và thực sự cần thiết. Để hạn chế bệnh cho chó cưng của bạn, bạn nên tham khảo các gợi ý sau:
Kiểm tra mắt cho chó thường xuyên hoặc có thể dùng thuốc nhỏ mắt cho chó hàng ngày giúp chúng vệ sinh được mắt sau ngày dài vận động
Nếu đôi mắt của chó xuất hiện các đốm nhìn như mây, có màu đục hoặc xám xanh. Hoặc bạn nghi ngờ chó của bạn đang bị giảm tầm nhìn thì bạn nên sớm đưa chó đến các cơ sở thú y khám.
Nếu có thể, nên tìm hiểu về lịch sử y tế của bố mẹ của chú chó của bạn, vì đục thủy tinh thể thường di truyền.
Để ý đến tất cả các dấu hiệu có thể gây đục thủy tinh thể cho chó, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc các chấn thương ở mắt.
Tìm hiểu và tiến hành các phương pháp phòng ngừa bệnh tiểu đường cho chó cưng.
