Gà ri là một trong những giống gà nội địa phổ biến nhất tại Việt Nam trong hàng trăm năm qua. Thịt gà ngon, săn chắc, giàu dinh dưỡng, chất lượng vượt trội so với các giống gà thương phẩm khác nên rất được người tiêu dùng ưa thích. Chính vì vậy nên mô hình nuôi gà ri đang mang lại hiệu quả kinh tế rất cao cho bà con nông dân. Bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu tới bà con những đặc điểm của giống gà ri thuần chủng, và kỹ thuật nuôi gà cho năng suất cao.
Nuôi gà ri như thế nào để năng suất cao? Giống này có khó nuôi không? Đây là những thắc mắc của bà con nông dân khi bắt đầu nuôi giống này. Hiện tại, trên thị trường giống ri được bán với giá khá rẻ phù hợp với các mô hình chăn nuôi dạng trung. Vì chăn nuôi giống này không mất quá nhiều vốn nhưng thu lại được nguồn lợi nhuận khá cao. Bà con cùng vaat.org.au tham khảo cách nuôi qua bài viết sau đây để đạt hiệu quả cao nhất nhé!
: Gà ri – Tất tần tật về kiến thức và kĩ thuật nuôi mà bạn cần biết Update 04/2024
Đặc điểm gà ri
Về phân khúc thị trường chăn nuôi được chia làm 2 loại: Giống ri thuần chủng và giống ri lai tạo.
Gà ri là giống gà đã được thuần hóa từ rất lâu đời và được nuôi rộng khắp trên hầu hết các tỉnh thành tại Việt Nam, đặc biệt là miền Bắc và miền Trung. Đây là giống gà được đánh giá rất cao về chất lượng thịt cũng như trứng, thịt gà ri thơm và săn chắc, sợi thịt nhỏ mịn.
Xét về đặc điểm ngoại hình thì gà thuần chủng có màu lông rất đa dạng. Gà ri mái chủ yếu có màu lông vàng đốm nâu, đen và gà trống có lông đỏ thẫm, đầu và đuôi thì lông màu đen ánh xanh. Da gà ri thuần chủng thường có màu vàng hoặc vàng trắng, phần chân gà có hai hàng vẩy màu vàng xen vàng đỏ.
Gà mái trưởng thành 1 năm tuổi nặng từ 1.2 – 1.6kg và bắt đầu đẻ khi được 5 tháng tuổi. Năng suất đẻ của gà cũng khá cao với 100 – 120 trứng/năm, và theo từng đợt 15-20 quả, trứng màu trắng hoặc trắng hồng, có khối lượng 40 – 45g/quả. Gà ri trống 1 năm tuổi nặng khoảng 1.6 – 2kg và tập gáy từ khi 3 tháng tuổi.
Giống ri thuần chủng
Giống này có nguồn gốc từ nước ta, khá thịnh hành tại các vùng miền Trung, Bắc. Từ thời của ông bà ta thì giống ri đã tồn tại, nhiều người nói nó đã có từ rất lâu đời. Nên có thể coi đây là giống gà bản địa của Việt Nam. Tuy với kích cỡ nhỏ nhưng rất được lòng bà con nông dân trong chăn nuôi. Bởi vì chúng không chỉ dễ nuôi, chăm con giỏi, sản lượng trứng và thịt cao. Chính vì những ưu điểm đó mà hiện nay giống ri thuần được lai tạo khá nhiều.
Giống ri lai tạo
Dạo gần đây, nó được các trang trại giống thực hiện các cuộc lai tạo.
Gà ri pháp
Hay còn gọi là gà Mavin. Với những ưu điểm vượt trội, gà Mavin rút ngắn thời gian nuôi xuống 10 ngày. Ở mỗi lứa nuôi, gà tiêu tốt hết 300 g thức ăn/ 1 kg tăng trọng. So sánh với những giống gà khác thì có thể thấy sự chênh lệch đến 100 g. Giúp bà con tiết kiệm được rất nhiều chi phí.
Gà ri vàng rơm
Mức độ thuần chủng của chúng lên đến 70%. Chúng có lông màu vàng rơm, riêng phần đỉnh đuôi có màu đen. Thân hình của chúng được xem là khá mảnh mai, mào dựng, chân và mỏ đều có màu vàng nhạt. Giống lai này được các nhà nghiên cứu khá lâu. Trải qua 2 giai đoạn chúng mới được coi chính thức là một giống gà như ngày nay. Trong giống này lại tiếp tục chia 2 loại là gà vàng rơm thịt và gà vàng rơm trứng.
Gà rốt ri
: Gà Brahma – Nguồn Gốc – Đặc Điểm – Cách Nuôi Update 04/2024
Gà rốt ri là sự kết hợp giữa cuộc lai tạo của gà Rhode và gà Ri. Lông của giống này có màu vàng nâu. Tuy nhiên, so với những giống lai khác, thân hình của chúng khá lớn. Với trọng lượng trung bình của một con trống trưởng thành khoảng 2,5 kg. Tổng sản lượng trứng mỗi năm của gà rốt ri là 200 quả.
>>> Tham khảo thêm: Gà rốt ri – Hướng đi mới trong chăn nuôi.
Gà ri hướng sản xuất
Trung bình gà mái ri trưởng thành nặng khoảng 1,7 kg. Chu kì đẻ trứng của nó bắt đầu từ tháng thứ 5 trở đi. Tổng sản lượng trứng mỗi năm của từng con mái là 130 quả. Theo từng đợt nó chỉ sinh sản khoảng 20 quả. Trứng của giống gà ri có màu trắng hồng, nặng 45 g. Riêng gà trống cũng được xem là gáy khá sớm, bắt đầu từ 3 tháng tuổi. Cũng có lẽ vì thế nên gà rốt ri khi được lai tạo với giống này cũng được hưởng một phần gen trội.
Chất lượng thịt ngon ngọt, mềm, sớ thịt nhỏ, mềm là những ưu điểm khi nuôi gà ri lấy thịt. Trên thị trường, giá thịt và trứng giống ri cũng rất rẻ nên được nhiều khách hàng lựa chọn. Trứng gà giống ri có giá dao động khoảng từ 2.500 – 3.000 đồng/ 1 quả. Riêng giá thịt trung bình 1kg là tầm 160.000 đồng. Tuy nhiên, nếu như bà con mua giống thì lại có giá rẻ hơn. Trung bình 1 con giống sẽ được bán với giá 20.000 đồng/ 1 con. Lấy giống càng nhiều thì giá sẽ rẻ hơn.
Hướng dẫn nuôi gà ri bản địa
Chọn giống
Chọn giống chính là yếu tố khởi đầu và quyết định toàn bộ hiệu quả kinh tế của đàn gà về sau. Do đó, bà con cần đặc biệt lưu ý và lựa chọn giống kĩ càng trước khi nuôi. Khi chọn giống, bà con nên chọn những con mắt sáng, nhanh nhẹn, lông mịn, không hở rốn, chân to khỏe, da săn.
Bên cạnh đó, bà con nên chọn những trang trại, cơ sở cung cấp gà ri giống có uy tín để mua giống. Vì tại những cơ sở lớn thì gà con sẽ được chăm sóc, tuyển chọn và tiêm vacxin phòng bệnh từ lúc mới nở nên sẽ đảm bảo chất lượng hơn mua ngoài thị trường trôi nổi.
Việc chọn giống gà ri cực kì quan trọng. Nên lựa những con không bị dị tật, mắt sáng, nhanh nhẹn,…Lựa chọn các trang trại mua giống uy tín, tránh mua tràn lan trên thị trường. Nếu như gà giống bị dịch bệnh thì coi như tiền mất tật mang. Để không bị mất trắng bà con nên cẩn thận trong khâu này.
Chuồng trại
Chuồng nên được xây theo dạng tầng để thuận tiện cho việc chăm sóc. Đa phần để giảm thiểu rủi ro dịch bệnh cũng như giảm thiểu sự khắc nghiệt của thời tiết như nắng, mưa. Các chủ trang trại lâu năm thường xây riêng một khu vực chuồng cho gà ở. Phân tách theo từng khu vực như khu úm gà, khu thả vườn, khu dành cho gà đẻ trứng,…Cần trang bị các dụng cụ như đèn hồng ngoại, máy sưởi, thiết bị điều hòa để phục vụ cho mỗi khu. Nền chuồng gà nên được lót thêm chất độn chuồng để dễ dàng trong việc vệ sinh.
Chuồng gà có rất nhiều cách thiết kế và xây dựng nên tùy vào vị trí và không gian mà bà con có thể tham khảo ý kiến của trung tâm khuyến nông địa phương hoặc đơn vị cung cấp giống để xây dựng hợp lý. Tuy nhiên, có một số điểm cần phải chú ý như sau:
- Chuồng phải đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát vì ẩm ướt sẽ dễ sinh bệnh
- Mái che và vách chuồng cần đảm bảo sao cho không bị mưa tạt hoặc nắng hắt, nếu mái bằng tôn thì phải phun nước để giảm nhiệt độ (Nên sử dụng tôn lạnh để làm chuồng).
- Đặt máng ăn và máng uống có lưới bọc để tránh rơi vãi thức ăn và thức ăn dính vào gà
- Đối với chuồng nuôi gà con thì cần có đèn sưởi được điều chỉnh nhiệt hợp lý (nếu cả đàn chụm vào thì nhiệt đang thấp, nếu cả đàn tản ra, há mỏ thì nhiệt quá cao).
Thức ăn, nước uống
Chúng chủ yếu ăn lúa. Cũng không cầu kì cho việc ăn uống nên ít tốn các chi phí thức ăn. Riêng đối với gà con, cần cho chúng ăn các loại gạo tấm , cám đã được nghiền nhỏ. Để năng suất chăn nuôi tốt nhất nên cho gà ăn hỗn hợp. Bằng cách trộn thóc, lúa, đậu, hạt, rau cắt nhuyễn, côn trùng như sâu, châu chấu,…Trong giai đoạn gà đẻ trứng cần bổ sung thêm các loại vitamin, khoáng chất, hàm lượng cannxi, protein, photpho để chất trứng tốt hơn. Đối với lứa đẻ đầu tiên khi nuôi nên để ý xem vỏ trứng mỏng hay dày, lòng đỏ trứng như thế nào? Việc này sẽ được rút kinh nghiệm cho những lứa sau.
Phòng bệnh cho gà ri
: Vì sao gà Đông Tảo lại có giá khủng và kỹ thuật nuôi đúng đắn Update 04/2024
Đối với gà con mới nở nên được tiêm vacxin đầy đủ. Trang trại luôn được vệ sinh sạch sẽ và khử trùng thường xuyên. Thay chất độn chuồng định kì. Các dụng cụ cho gà ăn uống cần được rửa sạch, tránh việc còn tồn đọng thức ăn thừa. Đặc biệt là khi cho gà uống kháng sinh hay các loại vitamin, bà con nên rửa thật sạch để tráng việc gà bị nhiễm các bệnh như bệnh thương hàn ở gà; bệnh Newcastle; bệnh phổi ở gà; bệnh đậu gà;…Khi nhập giống mới về cần được cách ly theo dõi. Cho dù nơi bán giống rất uy tín, nhưng bà con không nên quá chủ quan trong việc phòng bệnh.
Thị trường và giá gà ri ở Việt Nam hiện nay
Trong vòng 15 năm trở lại đây, hàng loạt giống gà mới được đưa vào nuôi thương phẩm, đã có lúc những giống vật nuôi bản địa như gà ri tưởng chừng như bị đánh bật khỏi thị trường. Tuy nhiên, sau một thời gian bị áp đảo, thị trường gà ri đang dần khởi sắc trở lại với những dấu hiệu hết sức tích cực.
Giá hiện nay có thể nói đã hồi phục và đang ở mức khá cao. Sau khoảng 4 tháng nuôi, gà có thể xuất chuồng với giá thịt khoảng 140.000 – 170.000đ/kg, rất cao so với các giống gia cầm khác. Giá gà ri giống hiện có giá khoảng 15.000 – 20.000đ/gà con. Còn giá trứng vào khoảng 2.500 – 3.000/quả.
Có thể thấy rằng giá trị kinh tế của gà ri cao hơn hẳn so với các giống gà thương phẩm phổ biến khác. Bên cạnh đó, sức mua gà ri đang dần tăng lên sau khi người tiêu dùng đã quá nhàm chán với những giống gà lạ, gà lai ngoại nhập chỉ thu hút trong thời gian đầu.
Gà ri là một trong những giống gà bản địa được ưa chuộng nhất trên thị trường xuyên suốt lịch sử. Bên cạnh những giống gà ngoại nhập đầy ưu thế nhưng gà ri luôn có chỗ đứng nhất định trong lựa chọn của người tiêu dùng. Do đó, mặc dù có thời gian suy thoái nhưng giá gà ri chưa bao giờ giảm quá sâu đến mức khiến người chăn nuôi chịu lỗ.
Giá gà giống và thịt tuy không còn cao như những năm trước, tuy nhiên nhu cầu thị trường lại rất lớn nên đầu ra và giá cả luôn giữ ở mức rất ổn định. Đây là một lợi thế rất lớn để bà con xây dựng mô hình nuôi gà ri thương phẩm.
Giống gà là điều kiện cơ bản nhất quyết định độ thành công của một mô hình nuôi gà ri. Khi chọn gà ri giống, bà con chú ý chọn những con gà khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Nên chọn những con gà có lông bóng mượt, đều màu, lông phủ kín người. Mắt gà ri giống rất tinh, nhanh nhẹn, bà con không nên chọn những chú gà ri có mắt đục lại lờ đờ. Chân gà ri khỏe mạnh cao mà cứng cáp, da chân săn lại, khi chạy rất nhanh.
Bà con lưu ý khi gà ri giống mới đen về thường bị lạ đàn nên bà con không nên nuôi nhốt gà với mật độ cao. Khi vận chuyển gà ri giống về nhà nuôi bà con nên chọn khoảng thời gian sáng sớm, gần tối vào mùa hè và khoảng trưa nắng ấm vào mùa đông. Trong giai đoạn úm gà, bà con dùng bóng đèn khoảng 60 – 75W thắp sáng trong suốt 24 giờ đầu.
Gà ri giống được tiêm phòng vacxin đầy đủ có khả năng kháng bệnh cao, thích nghi tốt trong nhiều điều kiện nuôi. Thêm nữa gà có sức sống cao, có thể ăn cả thức ăn chăn nuôi và tự tìm kiếm thức ăn thêm. Đặc biệt khi mua tại các cơ sở uy tín bà con còn nhận được các chế độ bảo hành trong quá trình nuôi.
Gà ri rất dễ nuôi và khá phổ biến ở rất nhiều tỉnh thành nước ta. Do nhu cầu thị trường càng ngày càng tăng nên việc nuôi chúng đang được rất nhiều bà con áp dụng. Cùng vaat.org.au cập nhật những giống gà đá mới nhất mỗi ngày nhé! Chúc bà con luôn may mắn và thành công trong việc chăn nuôi.
: Gà Chín Cựa, Sản Vật Quý Hiếm, Đặc Sản Trong Truyền Thuyết Dân Gian Update 04/2024
